Wrzesień 1939 w naszych okolicach

17 września uczestniczyliśmy w wydarzeniu upamiętniającym rocznicę walk w Olszewie. Szwadron w uroczystościach upamiętniających uczestniczy od wielu lat. Jest to wydarzenie także ważne ze względu na to, iż razem z poległymi kawalerzystami wieczny spoczynek znalazło tam kilku mieszkańców Pietkowa, zamordowanych przez Niemców w odwecie. W tym roku mieliśmy okazję wraz z mieszkańcami Pietkowa oglądać rekonstrukcję tamtych wydarzeń. Przygotowali ją spadkobiercy ówczesnych żołnierzy – Szwadron Honorowy 3. Pułku Szwoleżerów Mazowieckich im. płk. J. Kozietulskiego

Wieczorem 13 września 1939 roku Suwalska BK maszerowała spod Hodyszewa w kierunku Olszewa. Do północy, mimo trudnych warunków terenowych marsz odbywał się bez przeszkód. Na wschodnim skraju wsi Olszewo natknięto się na placówkę nieprzyjaciela ubezpieczającego postój nocny silnego oddziału pancerno-motorowego, który rozlokowany był tuż za wsią.

Żołnierze polscy rozpoczęli atak zaskakując Niemców, którzy początkowo bronili się nieskutecznie. Po opanowaniu paniki, jaka wdarła się w szeregi Wehrmachtu Niemcy przystąpili do obrony przy użyciu czołgów i samochodów pancernych. Natarcie polskich szwadronów zostało zatrzymane. Gen. Podhorski doszedł do wniosku, że do świtu brygada nie zdoła się przebić przez umocnienia nieprzyjaciela i zdecydował się na odwrót w rejon lasów Jośki – Hodyszewo na odpoczynek. Był to koniec ponad pięciogodzinnej nocnej walki oddziałów polskiej kawalerii z niemieckim oddziałem pancernym.

Straty po obu stronach były znaczne. Największą daninę krwi złożyli szwoleżerowie 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich. Według źródeł Niemcy ponieśli duże straty w sprzęcie i zginęło ok. 100 ich żołnierzy i oficerów. Po stronie polskiej poległo 70 żołnierzy i oficerów, a ponad 100 było rannych. Ciężka i niewyrównana walka trwała od 9 wieczorem do około 3 rano. Straty pułku wyniosły zabitych 3 oficerów i 28 szwoleżerów oraz 34 rannych. Rano, 14 września w odwecie Niemcy zabili 23 mieszkańców ze wsi: Olszewo, Pietkowo, Gabrysin i Marynki. Spalili ostatni dom w Olszewie. Z całej wsi ocalała tylko kuźnia Poniatowskiego. Z Olszewa Niemcy zamordowali 13 osób, w tym dziesięciu stałych mieszkańców i 3 osoby przebywające w tym czasie gościnnie u swoich rodzin. Zbrodni dokonali żołnierze 206. DP, dowodzonej przez gen. lejt. Hugo Höfla

Zdjęcia >>