Rekonstrukcja w centrum Białegostoku

W wojnie z bolszewikami

Rocznicę walk z Armią Czerwoną rozpoczęliśmy razem z mieszkańcami Wyszkowa. W 1920 r. byli oni świadkami batalii polsko – bolszewickiej. Z początkiem sierpnia przez miasto przeszły wycofujące się na główną linię obrony pod Warszawą oddziały polskie z grupy gen. Żeligowskiego. 11 sierpnia wkroczyły pierwsze pododdziały wroga. Okupacja Wyszkowa trwała do 18 sierpnia i była naznaczona grabieżami oraz mordami. W tym okresie stacjonowali w wyszkowskiej plebanii członkowie komunistycznego rządu polskiego z Feliksem Dzierżyńskim na czele. Na wieść o klęsce pod Warszawą, zdrajcy opuścili miasto i odjechali na wschód. Wieczorem 18 sierpnia 31. pułk strzelców kaniowskich z 10 DP pod dowództwem kapitana Mikołaja Bołtucia, po przejściu przez most wdarł się do miasta, zdobył je i utrzymał. 

W sobotę 20 sierpnia pojawiliśmy się w Kuligowie. Tu odbyła się inscenizacja historyczna bitwy, w której w roku 1920 udział wzięli funkcjonariusze Policji Państwowej w szeregach 3 Szwadronu Huzarów Śmierci. 

W końcu pojawiliśmy się w naszym mieście. 21 sierpnia w centrum Białegostoku, na skrzyżowaniu ulicy Warszawskiej i Pałacowej, braliśmy udział w rekonstrukcji jednego z epizodów wojny polsko- bolszewickiej: bitwy o Białystok z 22 sierpnia 1920r.

W bitwie tej starły się oddziały 1 Pułku Piechoty Legionów z wycofującymi się spod Warszawy resztkami wojsk bolszewickich: 16 Armii RFSRR oraz towarzyszącymi im oddziałami 3 Armii RFSRR. Bitwa zakończyła się rozbiciem sił bolszewickich. Siły polskie przez kilkanaście godzin krwawych walk ulicznych skutecznie powstrzymywały odwrót na Wschód znacznie liczniejszych wojsk przeciwnika.  Major Józef Marjański, dowódca batalionu, którego żołnierze wzięli na siebie główne walki o miasto, poległ na ulicy Warszawskiej. 

Bitwa białostocka traktowana jest jako jeden z ostatnich akordów polskiej kontrofensywy znad Wieprza. Józef Piłsudski bitwę o Białystok określił mianem „zupełnej klęski” 16. armii sowieckiej. Strona polska miała 34 zabitych i ponad 200 rannych, bolszewicy – ponad 800 zabitych i rannych, 8,2 tys. żołnierzy agresora dostało się do niewoli. Wojska polskie zdobyły trzy pociągi, samolot, 22 działa i 147 karabinów maszynowych.

We wszystkich inscenizacjach uczestniczyliśmy w bitwie razem z „towarzyszami bolszewikami” z Konnej GRH Kresy.

Zdjęcia część I >>

Zdjęcia część II >>

Relacja ,,Obiektyw” >>

Zdjęcia z rekonstrukcji w Wyszkowie >>