Jaworski w IV Memoriale Kawaleryjskim o szablę majora Jaworskiego

Z wyjątkowej lekcji historii mieli okazję skorzystać przybyli do Woli Osowińskiej miłośnicy tradycji kawaleryjskiej. 18 maja odbył się tam kolejny Memoriał Kawaleryjski o szablę majora Jaworskiego, upamiętniający historyczne wydarzenia związane z tą miejscowością. W 1920 roku w Woli Osowińskiej stacjonował ze swoimi żołnierzami major Feliks Jaworski, który w czasie wojny polsko-bolszewickiej utworzył słynną Brygadę Jazdy Ochotniczej.

Dla przypomnienia: Feliks Jaworski (ur. 18 października 1892 w Cygnówce  na Podolu, zm. po 1933 roku)  – major kawalerii Wojska Polskiego, bohater wojny z bolszewikami z 1920 roku, walczący m.in. Skrzeszew, uchwycenie mostu na Bugu we Frankopolu i odcięcie dywizjom  sowieckim odwrotu.  W serialu Wojna i miłość” jest fragment ukazujący działania tzw. „szwadronów śmierci”, do których przyłączyli się młodzi ziemianie z kresowych majątków- brat i siostra – by zemścić się na komisarzach za  śmierć ojca i pohańbienie jego córki. Tym oddziałem dowodził major Feliks  Jaworski. Zanim znalazł się na Podlasiu, wsławił się walkami na Wołyniu, gdzie zdobywał pociągi z zaopatrzeniem Armii Czerwonej a nawet radiostacje, z których następnie prowadził dezinformacyjne rozmowy. Jak wiadomo, już we wrześniu 1919 roku szyfry  Armii Czerwonej zostały złamane przez por. Jana Kowalewskiego z biura szyfrów WP i miało to olbrzymie znaczenie w całej zwycięskiej wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. Więcej o tej ciekawej sprawie w książce Grzegorza Nowika pt. „Rozszyfrowano rewolucje” Wyczyny bojowe majora Jaworskiego jako żywo przypominają bohaterów sienkiewiczowskich powieści. Gdyby Sienkiewicz żył, na pewno nasza literatura, a później i filmy wzbogaciłyby się o fascynujące dzieła „ku pokrzepieniu serc”, z bohaterskim majorem w roli głównej. Kim zatem był major Feliks Jaworski? Na pewno wielkim patriotą i odważnym do szaleństwa żołnierzem. Zofia Kossak – Szczucka w powieści „Pożoga” tak opisuje majora… „Miał w sobie jakąś charyzmę. Musiano go słuchać i podporządkować się. Cechowała go szaleńcza ambicja i dzika odwaga, pogarda dla codziennej powszechnej etyki, a przede wszystkim tajemnicza siła prowadzenia ludzi, wzbudzania w nich entuzjastycznego szału i fantastycznego przywiązania. Siła ujarzmiająca. Kochał swych żołnierzy miłością dziką i czułą zarazem. A żołnierze ubóstwiali go bez pamięci”.

Po wojnie służąc w 2 Pułku Szwoleżerów i 7 Pułku Ułanów odbył kurs dla dowódców pułków w Rembertowie. Ze względu na chorobę przebywał dłuższy czas na urlopie, a w maju 1922 został zatwierdzony w stopniu majora ze starszeństwem od 1 czerwca 1919. 1 listopada 1923 przeszedł na własną prośbę do rezerwy, a ze względu na zły stan zdrowia został zwolniony w 1925 od powszechnego obowiązku służby wojskowej. Żył jeszcze w 1933 roku, dalsze jego losy są nieznane.

Na IV Memoriał pojechaliśmy zaproszeni przez komendanta Konnej Grupy Rekonstrukcji Historycznej Kresy Zenona Zarzyckiego. Tak naprawdę pojechał ułan Damian Jaworski, rodzina Jaworskich i przyjaciele dojechali później.

Damianowi na Kaprysie najlepiej „poszła” konkurencja szabli. Gorzej było w skokach (Kaprys nie lubi specjalnie się wysilać w tej materii), ale to też wina zbyt dużego kasku, zresztą pożyczonego od „Heniutka” z 7 Pułku Ułanów Lubelskich (do konkurencji w skokach kask lub toczek były niezbędnie wymagane, sędzia był surowy i jednoznaczny). Komendant Zenek i przyjaciele z Kresów dodawali mu otuchy i zapewniali, że za rok będzie lepiej. Bardzo dobrze wypadł przegląd mundurowy, nieźle poradził sobie z lancą.

W IV Memoriale zwyciężył Artur Brzozowski ( Stowarzyszenie Szwadron Kawalerii Ochotniczej w barwach 9 Pułku Ułanów Małopolskich, weteran Bitwy pod Komarowem i ubiegłoroczny zwycięzca) II był Piotr Hołowieniec (Roztoczańska Konna Straż Ochrony Przyrody im. 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich) III – Maciej Jedliński ( Stowarzyszenie Szwadron Kawalerii Ochotniczej w barwach 9 Pułku Ułanów Małopolskich)

Więcej:

http://www.youtube.com/watch?v=Mp8JpO_5AT4

http://pl-pl.facebook.com/pages/Konna-Grupa-Rekonstrukcji-Historycznych-KRESY/185602821595617