Byliśmy w zgrupowaniu Grupy Kampinos
Skorzystaliśmy z zaproszenia komendanta GRH Kresy Zenka Zarzyckiego. Nasi przedstawiciele –Ułan Damian Jaworski i Paweł Andrejuk wzięli udział w rekonstrukcji walk Grupy Kampinos z Niemcami.
Puszcza Kampinoska to wielki kompleks leśny leżący tuż za zachodnimi rogatkami stolicy. Nic dziwnego, że często tutaj walczono. Przez okolicę przetoczył się szwedzki Potop, insurekcja kościuszkowska, powstanie styczniowe, I wojna światowa, wreszcie wojna obronna 1939 r. Latem 1944 r. wolność przyszła tu wcześniej niż do dzielnic Warszawy opanowanych przez powstańców, bo już 29 lipca 1944 r., Wówczas do Wierszy i okolicznych wiosek wkroczyły kresowe oddziały partyzanckie z Wileńszczyzny.
W końcu lipca 1944 r. w Warszawie coraz częściej mówiło się o klęskach Niemców i wybuchu powstania. Lecz zanim wybuchło w Łomiankach i Dziekanowie Polskim pojawił się oddział ok. 1000 żołnierzy w polskich mundurach, z pełnym uzbrojeniem, taborami i końmi. Nie wzbudzali ufności. Szybko jednak okazało się, że to żołnierze AK z Puszczy Nalibockiej
Żołnierzy włączono do VIII rejonu AK kpt. Józefa Krzyczkowskiego ps. Szymon. Pierwszą bitwę stoczyli już 31 lipca, rozbijając kwaterującą koło Wierszy kompanię Wehrmachtu. Zginęło ok. 50 Niemców. Jak wspominał uczestnik walki, Niemcy byli kompletnie zaskoczeni: atak zastał ich śpiących. Wyskakiwali z okien w bieliźnie, prosto pod ogień partyzantów.
Do potyczek z Niemcami w tym czasie doszło także w innych rejonach puszczy. M.in. szwadron kawalerii pchor. Narcyza Kulikowskiego „Narcyza” zatrzymał pod Pieńkowem kolumnę Niemców, niszcząc kilkanaście samochodów ciężarowych i zabijając ok. 30 nieprzyjaciół. Zdobyto broń i sporo amunicji, straty własne to 1 zabity. Po tych akcjach oddziały odeszły w głąb puszczy. Powstał tam obóz warowny obejmujący kilka wsi, z główną kwaterą w Wierszach.
Obecność w puszczy ok. 1400 żołnierzy spowodowała napływ oddziałów z innych obwodów, które z różnych powodów nie mogły kontynuować zadań powstańczych; zaczęli też dołączać pojedynczy żołnierze. Tak powstało powstańcze zgrupowanie Grupa Kampinos. Liczyło na początku września prawie 2800 żołnierzy.
Grupa Kampinos skutecznie blokowała swobodę ruchów Niemców na zapleczu frontu, a mimo to do końca września nie zdecydowali się oni na uderzenie. Warto wspomnieć o postawie węgierskich żołnierzy rozlokowanych na terenach puszczy. Niemcy, aby ograniczyć pomoc Grupy Kampinos dla walczącej Warszawy odgrodzili puszczę od stolicy pierścieniem posterunków, gdzie ulokowano Węgrów. Mimo iż walczyli po stronie niemieckiej, odnosili się życzliwie do walczących o wolność puszczańskich oddziałów. Nie podejmowali żadnych wrogich działań, a do ludności cywilnej odnosili się bardzo przyjaźnie.
Gdy walki w Warszawie zaczęły przygasać, Niemcy zdecydowali się na atak Grupy Kampinos. Zaatakowali w dwóch grupach operacyjnych, wspieranych przez czołgi i samoloty. Natarcie rozpoczęło się 27 września. Po ciężkim dniu walki (zniszczono kilka czołgów i zestrzelono samolot) stało się jasne, że wobec ogromnej przewagi Niemców dalsza walka nie była możliwa. Dlatego „Okoń” zdecydował o wymarszu w kierunku Gór Świętokrzyskich. Przez następne dwa dni, atakowana przez czołgi i samoloty kolumna posuwała się na południe i 29 września osiągnęła linię kolejową Warszawa – Łódź, w pobliżu Jaktorowa. Tu, wbrew opinii innych oficerów zgrupowania (uważali, że trzeba natychmiast przekroczyć tory i dojść do lasów radziejowickich), „Okoń” zarządził postój, co zakończyło się tragicznie. Rozpoczęte po kilku godzinach natarcie w celu sforsowania torów kolejowych gwałtownie się załamało, gdy na tory wjechał pociąg pancerny, a z drugiej strony nadciągnęły czołgi. Rozpoczęło się dziesiątkowanie partyzantów… Tak zakończyła się największa bitwa partyzancka w dziejach II wojny – jak się ocenia – po tej stronie Wisły. Zginęło około 170 powstańców, tyle samo dostało się do niewoli i zostało rannych. Część jeńców SS rozstrzelała na miejscu, w zemście za swoje straty. Oprócz ponad 200 żołnierzy Niemcy stracili kilkanaście czołgów i samolot.
Na Polanie Dwóch Stawów w gminie Stare Babice odbyła się rekonstrukcja historyczna pt. „Niepodległa Rzeczpospolita Kampinoska 1944-2014”. To niezwykłe widowisko historyczne odbyło się z udziałem grup rekonstrukcyjnych, wśród nich Węgrzy, kawalerii, pojazdów pancernych, pirotechniki wojskowej i samolotu bombardującego pole bitwy. Rekonstrukcję poprzedziła Msza Święta, która była sprawowana na cmentarzu wojskowym w Laskach k. Warszawy.
http://www.polskathebest.pl/jak-zdobywalismy-swiat/niepodlegla-rzeczpospolita-kampinoska/
http://fotogrzech.blogspot.com/2014/09/niepodlega-rzeczpospolita-kampinoska.html?m=1
http://www.naszdziennik.pl/galeria/98879,rekonstrukcja-historyczna-niepodlegla-rzeczpospolita-kampinoska-1944-2014.html
oraz:
http://www.youtube.com/watch?v=R9E-dn3bNeI
http://www.youtube.com/watch?v=6hHvoCCtcKo&feature=youtube_gda
